Bestaansrecht zonder voorwaarden – Deel 3
Misschien begon dit hele Buitenstaander gebeuren voor mij wel met een simpele vraag: help jij mij mijn stem te vinden, of help ik jou om de jouwe te vinden? En het antwoord is: ja.
We kletsen door elkaar heen. Wij allemaal. Want de stemmen die we in ons hoofd horen, zijn zelden van onszelf alleen. Ze zijn gevormd door opvoeding, cultuur, systemen, tijdgeest. En dus is de binnenwereld nooit los te zien van de buitenwereld.
In deel 1 ging het over hoe we als kind leren dat we er alleen mogen zijn als we ons aanpassen. In deel 2 hoe we dat script meenemen in ons volwassen leven, soms vermomd als ‘vrijheid’. Nu maken we de beweging naar buiten. Naar de wereld. De systemen waarin we leven. En de collectieve schaduw die we daarin tegenkomen.
Een oorlog tussen behoeftige mensen
We zitten midden in een strijd. De manosfeer vs. de feministische golf. Alfa mannelijke influencers tegenover vrouwen die genoeg hebben van misbruik, afwijzing en economische ongelijkheid. En ja, die boosheid vind ik terecht. Die vermoeidheid. Die weigering om nog langer braaf, lief, beschikbaar en stil te zijn.
Maar, vechten we eigenlijk niet allemaal met dezelfde leegte?
Want wat ik zie, is een oorlog tussen mensen die het gevoel hebben dat ze geen bestaansrecht hebben zonder te presteren, zonder te overheersen, zonder geliefd te worden, zonder nodig te zijn. Mannen die leren dat ze er pas mogen zijn als ze winnen. Vrouwen die geleerd hebben dat ze er pas mogen zijn als ze zorgen. En beiden die inmiddels woedend zijn omdat het script ze kapotmaakt.
De vrouwen die niet meer willen zorgen. De mannen die niet meer willen falen. En daartussen: een collectieve pijn die niemand echt onder ogen wil zien.
Trump als jongetje
Ik dacht aan Trump, The Donald, en mannen zoals hij. Aan dat beeld van een kind dat opgroeide met een vader die hem alleen bevestigde als hij dominant was. Alleen als hij won. Geen zwakte, geen twijfel, geen kwetsbaarheid. Alleen prestaties. Alleen macht.
Wat als hij als kind onvoorwaardelijke liefde had gekend? Wat als hij ooit vastgehouden was toen hij huilde, in plaats van uitgelachen of genegeerd? Was hij dan dezelfde man geworden die nu z’n bestaansrecht haalt uit aandacht, dominantie, vernietiging? Ik durf te geloven van niet.
Wat als je bestaansrecht altijd voorwaardelijk was, maar je wel macht en geld kreeg? Wat ontstaat er dan? Narcisme als overlevingsmechanisme. Macht als verdedigingslinie. Ego als harnas.
En nee, dat maakt het niet goed. Maar het maakt het wel begrijpelijk. En dat is misschien wel de meest radicale daad die we kunnen doen: begrijpen in plaats van haten. Zien in plaats van vernietigen. Niet vanuit zwakte, maar vanuit verantwoordelijkheid.
De pijn is collectief, maar we dragen hem alleen
Wat we missen, is een gedeeld verhaal over de pijn van niet mogen zijn. Voor mannen, vrouwen, en iedereen daartussen in.
Een verhaal dat erkent dat we allemaal een kind in ons dragen dat ooit iets moest opgeven om liefde, veiligheid of goedkeuring te krijgen. En dat dat kind vaak nog steeds aan het roer staat. Of zoals influencer Mel Robbins het zegt: “We are just grown up bodies with an 8-year old kid inside.”
Soms boos. Soms vermijdend. Soms hypercompetent. Soms totaal uitgeput. Maar altijd hunkerend naar bevestiging: mag ik er zijn?
Systemen die het niet anders doen
En de systemen waarin we leven? Die bevestigen het script.
Onderwijs dat prestaties beloont, niet de unieke ontwikkelingspaden van elk kind. Zorgsystemen die pas in actie komen als je ‘ziek genoeg’ bent. Werkculturen die vrijheid prediken maar productiviteit eisen. Politiek die polariseert omdat verbinding te traag is voor goede headlines.
Het is overal. En dus zijn wij niet gek. Niet zwak. Niet falend. We zijn gewoon onderdeel van een wereld die bestaansrecht koppelt aan output. En dat heeft een hoge prijs.
En wat nu?
Ik geloof dat de enige uitweg door de schaduw heen gaat. Niet eromheen. Niet erboven. Waden door de bagger. Niet fijn. Smerig. Langzaam. Maar wel nodig.
Door the 8-year old kid in onszelf te zien. De ander in z’n pijn te herkennen. De systemen te bevragen. En niet te wachten tot de wereld verandert, maar zelf al anders te gaan kijken. Te leven. Door echt te luisteren. Door echt te zien. Jezelf, maar ook anderen.
Want bestaansrecht zonder voorwaarden is geen privilege. Het is een basisbehoefte. En misschien zelfs een mensenrecht. Alleen is het nog niet als zodanig ingericht. Dus moeten wij het samen zelf vormgeven. Voorleven.
Daarover meer in deel 4. Daar duik ik in de wondere wereld van de archetypen. Onze heersende maskers en hoe we die kunnen transformeren. Wat het vraagt om volwassen te worden, innerlijk leider te worden, en die saboterende stem een nieuwe rol te geven. Niet wegduwen. Maar bij de hand nemen en een knuffel geven. En samen verder gaan.
Voor nu alleen dit:
We zijn niet elkaars vijand. We zijn elkaars spiegel.
Ontdek meer van De Buitenstaander
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.